Patrz toczeń układowy. Toczeń rumieniowaty układowy jest przewlekłą chorobą o podłożu autoimmunologicznym, przebiegającą z zajęciem wielu tkanek i narządów, takich jak: skóra, stawy, nerki, układ oddechowy, układ sercowo-naczyniowy, ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy. Do objawów charakterystycznych należą również zaburzenia hematologiczne (cytopenie).W chorobie tej powstają przeciwciała skierowane przeciwko komórkom (bądź ich częściom) własnego ustroju. Przeciwciała łączą się z konkretnym miejscem takiej komórki zwanym antygenem, tworząc tzw. kompleks immunologiczny. Krążące po całym ciele kompleksy są odpowiedzialne za występowanie objawów w wielu narządach. W przypadku tocznia antygenem jest DNA - kwas dezoksyrybonukleinowy, główny składnik jądra komórkowego przenoszący informację genetyczną. Przebieg choroby zwykle charakteryzuje się nawrotami objawów przedzielonych okresami bezobjawowymi (tzw. okresami remisji).
Wydaje się, że obecnie możemy jedynie złagodzić jego przebieg. Nie dysponujemy na razie zbyt licznymi skutecznymi środkami wpływającymi na istotę mechanizmu rozwoju tocznia - proces niszczenia przez chorobę własnych tkanek. W pewnej mierze zapobiegają temu glikokortykoidy (popularnie zwane sterydami) i inne leki immunosupresyjne, czyli hamujące niekorzystne - w tym wypadku - działanie układu immunologicznego (obronnego).
Terapię zaczynamy od spokojnego wytłumaczenia pacjentowi i rodzinie istoty zaburzeń i prawdopodobnego przebiegu choroby. Pięć lat przeżywa obecnie ok. 81% chorych, 10 lat - 71%, a 20 lat połowa z nich. Są to lepsze wskaźniki niż przed kilkunastoma jeszcze laty. Na rokowanie w znacznej mierze wpływa to, czy są zajęte nerki i układ nerwowy. Teraz jednak pojawiła się możliwość tzw. plazmaferezy (w dużym uproszczeniu jest to wymiana osocza krwi) oraz w krańcowych wypadkach przeszczepu narządu.

plamy na skórze, przebarwienia skórne, zaburzenia układu odporności, dolegliwości narządowe